De Arc de Triomphe

Afbeelding Wikipedia 

Meer dan 1 miljoen mensen gaan jaarlijks bovenop de Arc de Triomphe gaan staan en ontelbaar zijn diegene die elk jaar rond dit monument draaien met de auto, de fiets of de bus. l'Arc de Triomphe is een van de 'monuments-phare' van de Franse hoofdstad. 

foto uit 1898 van de Arc de Triomphe

Het idee om 'zijn' Franse militaire overwinningen te vereeuwigen in een monument dat aanknoopt bij een traditie van de Romeinse keizers komt uiteraard van Napoleon, de man die zichzelf zo graag als erfgenaam van de Romeinse keizers zag. Hij laat daarom verschillende triomfbogen bouwen (oa Arc du Carrousel gebouwd tussen 1806 en 1810). Het idee is trouwens niet nieuw: Louis XIV liet ook al de Porte Saint Martin en Porte Saint Denis bouwen als triomfboog voor zijn overwinningen aan de Rijn. 

Op de vooravond van de slag bij Austerlitz belooft de 'kleine Franse keizer' deze triomfboog aan zijn soldaten. 

« Je vous ramènerai en France.

Vous ne rentrerez dans vos foyers que sous des arcs de triomphe » 

Het monument was eerst voorzien voor een plein bij Rue Saint Antoine, op de plaats van de oude Bastille. Zo schreef Napoleon: « Vous emploierez 500 000 francs pour l’érection d’un arc de triomphe à l’entrée des boulevards, près du lieu où était la Bastille, de manière qu’en entrant dans le faubourg Saint-Antoine on passe sous cet arc de triomphe ». Het is onder impuls van de minister van Napoleon, Jean-Baptiste Nompère de Champagny, dat het hele project een ander plaatsje krijgt in de hoofdstad. 

De eerste steen werd gelegd op 15 augustus 1806, Napoleon is niet aanwezig en de pers maakt amper melding van het evenement. Het concept van het monument was zo gigantisch en de twee aangestelde architecten, Jean François Chalgrin en Jean Anraud Raymond zij het niet eens over hoe het bouwwerk er uiteindelijk moet uitzien, waardoor de werken constant vertraging opliepen, iets wat Napoleon bijzonder nerveus maakte. De twee architecten worden meer dan eens op het appel geroepen bij de keizer. In 1808 hakt Napoleon eigenhandig de knoop door en kiest het definitieve ontwerp... De prijs van het bouwwerk werd toen op 6,7 miljoen Francs geraamd. 

Als Napoleon in 1810 trouwt met de Oostenrijkse aartshertogin Marie Louise liet hij het bouwwerk dat toen nog maar één meter boven de grond uitkwam 'afwerken' met een houten constructie die beschilderd werd om de illusie te wekken dat het monument al was afgewerkt. 

In 1814 loopt Napoleon tegen zijn eerste nederlagen aan, na Waterloo moet hij definitief verdwijnen en zijn 'Triomfboog' is nog ver van afgewerkt. De werken liggen stil tot in 1823 als Louis XVIII een eerste militaire overwinning behaalt (de expeditie tegen de Spanjaarden) en zijn administratie denkt aan het afwerken van de triomfboog. Louis XVIII laat zich overhalen om toch een beetje te investeren in dit bouwwerk, al is het maar mondjesmaat. Nog eens zeven jaar later (1830) ziet de burgerkoning Louis Philippe in de triomfboog de mogelijkheid om Frankrijk en de Fransen te herenigen rond hun glorieuze verleden. Bonapartisten, Royalisten, Orleanisten, Republikeinen, ... al deze tegengestelde groeperingen moeten opnieuw samen eendrachtig Frankrijk omarmen en dus bouwt hij het monument verder uit rond "toutes les victoires de la France". De Arc de Triomphe is trouwens niet het enige monument dat dit streven moet helpen realiseren, ook de verbouwingen aan de Invalides en Versailles zijn projecten van Louis Philippe die het volk terug aan elkaar moet  smeden, eendrachtig en trots op het glorierijke verleden. "A toutes les Gloires de la France' laat hij schrijven op de muren van Versailles.   

In 1836, dertig jaar na de eerste steen, wordt de Arc de Triomphe eindelijk afgewerkt. Op het monument worden de namen van 158 plaatsen ingekapt, plaatsen waar de Fransen glorieuze overwinningen hebben behaald tussen 1792 en 1815.  Hieronder heel wat namen uit de 'lage landen': (geschreven zoals ze zijn gespeld op het monument): Alkmaer, Berg op Zoom, Courtrai, Fleurus, Halle, Jemappes, Ligny, Tourcoing, Ypres...  

(voor de volledige lijst: https://fr.wikipedia.org/wiki/Batailles_grav%C3%A9es_sur_l%27arc_de_triomphe_de_l%27%C3%89toile ) 

In 1920 wordt de 'onbekende soldaat' van de Eerste Wereldoorlog toegevoegd aan de Arc de Triomphe onder de heilige tegel (la Dale Sacrée). Sindsdien brandt de eeuwige vlam om de gesneuvelde militairen te herdenken.