ZARAFA,de giraf van Charles X

Sinds de oudheid weten Europeanen van het bestaan ​​van giraffen. Sommige waren geïmporteerd uit Afrika om deel te nemen aan de circusspelen in Rome. Het was echter vrij zeldzaam. Na de val van het Romeinse rijk werd er duizend jaar lang geen giraf naar Europa getransporteerd. Dat was pas in de 15e eeuw toen de Medici-familie van Florence een giraf ontving van de sultan van Egypte en opnieuw meer dan driehonderdvijftig jaar voordat een giraf Frankrijk zag. Een diplomatiek geschenk voor de koning .Mehemet Ali, onderkoning en pasja van Egypte, wilde zijn banden met de Europese koninkrijken verbeteren. Hij besloot een spectaculair geschenk te sturen, twee jonge giraffen, een aan de koning van Frankrijk, Charles X (1824-1830), en een aan de koning van Engeland, George IV (1820-1830). De twee dieren werden gevangen aan de oevers van de Blauwe Nijl stroomopwaarts van Khartoem in Soedan. De moederdieren werden onmiddellijk gedood omdat ze ontembaar en moeilijk te vervoeren waren. Na een eerste reis van meer dan 3000 km kwamen de giraffen aan in Alexandrië. Een vermeende loting zou het lot van de twee dieren hebben bepaald: Londen of Parijs. De beslissing was eigenlijk al genomen en de dapperste en oudste was bestemd voor Frankrijk. De zwakste werd naar Engeland gestuurd waar ze een paar maanden later stierf. De Franse giraf was het onderwerp van minutieuze voorbereidingen. Ze vertrok naar Frankrijk vergezeld van twee antilopen en drie koeien om de melk te garanderen die essentieel is voor haar overleving. In oktober 1826 ging ze aan boord van een schip voor een reis van vijfentwintig dagen. Op 31 oktober 1826 liep voor het eerst een giraf op Franse bodem. Het dier moest wachten tot de lente voordat de tweede fase van zijn reis begint. Van Marseille tot Parijs Etienne Geoffroi Saint-Hilaire (1772-1844), eminent natuuronderzoeker, professor aan het Nationaal Natuurhistorisch Museum sinds 1793, oprichter van de menagerie Jardin des Plantes, was verantwoordelijk voor het organiseren van de transfer van Marseille naar Parijs. Hij neemt de missie zeer ter harte. Het vertrek vindt plaats op 20 mei 1827 om 880 km te voet af te leggen. De voortgang is 20 tot 25 km per dag, met een snelheid van 3,5 km/u. De belangrijkste etappes van de reis zijn: Aix, Avignon, Orange, Montélimar, Lyon, Châlons-surSaône, Auxerre, Fontainebleau, Villeneuve St-Georges. De giraf wordt overal geprezen en wekt enorme nieuwsgierigheid op. Al dit enthousiasme vertraagt ​​dereis. Geoffroi Saint-Hilaire vertelt in een van de vele brieven die hij tijdens de reis schreef: "Elke avond kwamen er nieuwe problemen voor de accommodatie van de giraf. Het was ofwel nodig om geschikte panden te vinden of om te laten voorbereiden, desnoods ten koste van de sloop om het dak van een schuur te verhogen... Bij elk van onze aankomsten in steden van enig belang, was het nodig om de giraf te verdedigen tegen de acties van indiscrete nieuwsgierigen. Ik moest me verzetten aan menigten die in het grootste tumult op het dier afstormden. En alles dit moest elke dag herhaald worden”. In Lyon stroomden op 5 juni 1827 meer dan 30.000 toeschouwers naar Place Bellecour om de giraf te zien en aan te raken. Op 30 juni: het konvooi arriveert in Parijs, eenenveertig dagen na het verlaten van Marseille. De geboorte van een echte "girafomanie" De giraf werd op 9 juli officieel aan de koning gepresenteerd in het Château de Saint-Cloud alvorens terug te keren naar de Jardin des Plantes die toen Jardin du Roi heette. De hele zomer trok het talloze bezoekers. Een echte "girafomanie"raasde over de hoofdstad. Ze componeerden liedjes, toneelstukken en gedichten ter ere van de giraf. Het inspireerde ook schilders. Ze hebben objecten gemaakt van alle soorten die haar afbeelding dragen: serviesgoed, waaiers, behang, meubels, kleding,windwijzers, inktpotten, strijkijzers, zeep, medailles, muziekinstrumenten... Pleinen en straten werden naar haar vernoemd. Dit enthousiasme duurde drie jaar, toen werd de nieuwsgierigheid naar het dier discreter. De giraf leefde achttien jaar in de menagerie van de Jardin des Plantes. Ze stierf op de 12Januari 1845. De giraf werd na haar dood opgezet en meerdere keren tentoongesteld in het Musée du Jardin des Plantes. Daarna vertrok ze naar de provincies. Zij wordt nu bewaard in het Natuur-Historisch Museum van La Rochelle. De naam“de Zarafa” werd toegeschreven aan de giraf lang na haar dood.

afb.:wikimedia

afb.:cdn.drouot.com