23 Augustus 1328: Slag bij Kassel

De Slag bij Kassel werd op 23 augustus 1328 vlak bij de nu in Frankrijk liggende stad Kassel geleverd. Het is een van de drie veldslagen die daar werden geleverd, naast de Slag bij Kassel in 1071 en in 1677. Het wandelpad Sentier d'Oxelaëre, op de noordoostelijke flank van de Kasselberg, loopt langs het slagveld. Vlaamse troepen (het Kerelsleger) onder leiding van Nicolaas Zannekin, een vrij gegoede landbouwer uit Lampernisse in Veurne-Ambacht, werden hier door het leger van koning Filips VI van Frankrijk verpletterend verslagen. Hiermee eindigde de opstand van Kust-Vlaanderen (1323-1328). Om de slag bij Kassel in 1328, waar de Vlaamse boeren onder leiding van Nicolaas Zannekin van Lampernisse, slag leverden tegen het Franse leger, te situeren in zijn historische context, dienen we terug te gaan tot 24 mei van het jaar 1300. Op die dag wordt Vlaanderen veroverd door Koning Filips IV van Frankrijk. Graaf Gwijde van Dampierre van Vlaanderen wordt gevangen genomen. Het graafschap Vlaanderen bestaat niet meer en wordt ingelijfd als kroondomein onder het gezag van de Franse gouverneur Jacques de Chatillon. Vlaanderen legt zich hierbij niet zomaar neer en een eerste opflakkering van verzet grijpt plaats te Brugge op 18 mei 1302. In de ochtendschemering valt een groot aantal Bruggelingen de te Brugge gelegerde Franse troepen aan met de kreet "scilt ende vrient". Deze opstand gaat de geschiedenis in als de Brugse Metten.Het verzet bereikt een hoogtepunt op 11 juli 1302 als het Franse ridderleger te Kortrijk een verpletterende nederlaag lijdt tegen een Vlaams leger van ambachtslui en boeren in de zogenaamde Guldensporenslag. Op 23 juni 1305 wordt de vrede van Athis sur Orge gesloten tussen Frankrijk en Vlaanderen. Ondanks de overwinning van 1302 moet Vlaanderen een voor hen ongunstig vredesverdrag sluiten. Vlaanderen krijgt zijn onafhankelijkheid terug maar door minder succesrijke krijgsverrichtingen na de Guldensporenslag worden hieraan zware voorwaarden gekoppeld. Vanaf ongeveer 1323 ontstaat in de kuststreek opnieuw een opstand van de gegoede boeren tegen de Fransgezinde Vlamingen. De opstand is een reactie op een onrechtvaardige wijze van inning van de grafelijke belastingen. De Fransgezinden noemt men de Leliaerts die na de vrede van Athis sur Orge hun vroegere machtspositie hebben weten te heroveren. De onvrede nadert zijn hoogtepunt als op 27 mei 1328 Karel V overlijdt. Hij was de laatste koning uit de dynastie der Capetingen. Filips VI uit het huis Valois wordt de volgende koning van Frankrijk. Op 23 augustus 1328 bereikt de opstand zijn climax met een bloedig treffen tussen de bevolking van het Veurnse, Sint Winoksbergen, Kassel en Belle, onder leiding van Nicolaas Zannekin van Lampernisse enerzijds en het Franse leger van Filips VI en Lodewijk van Nevers, graaf van Vlaanderen, anderzijds. De strijd wordt uitgevochten in het Noordfranse Kassel waar de opstandelingen een smadelijke nederlaag oplopen. Ongeveer één derde van de manschappen blijft achter op het slagveld waaronder 1658 mannen uit Veurne en zijn Kasselrij. Ook Nicolaas Zannekin sneuvelde. Bij die nederlaag blijft het niet want de opstandige streek wordt bijzonder hard aangepakt. Brugge en Ieper die in handen waren van de opstandelingen, moeten respectievelijk 500 en 1000 inwoners afstaan die zich moeten vestigen in Frankrijk. De leiders van de opstand worden voor zover ze niet gesneuveld zijn, opgespoord en terechtgesteld. De goederen van de gesneuvelden en terechtgestelden worden aangeslagen en zo komen we bij de rechtstreekse gevolgen voor de inwoners van Pervijze en Sint Catherine Capelle. In februari 1332 wordt door Guy Vane, ontvanger van de Franse Koning in Vlaanderen, een inventaris opgesteld van de gesneuvelden en hun nalatenschap. Zo komen we één en ander te weten over de gesneuvelden van onze gemeente. Het merendeel van hen waren eigenaars van onroerend goed. 11 Daaruit en uit de cijfers van eigendom mag besloten worden dat het opstandelingenleger van Kassel een leger van boeren was. Van beide parochies deden waarschijnlijk ongeveer 150 man mee met de strijd waarvan 50 er het leven lieten : een zeer zware tol voor onze kleine gemeenschap. Van de 50 gesneuvelden van "pervise en capele Sainte Katerine" waren er 14 die geen eigendom bezaten. Van de eigenaars wordt vooral de familie Blavoet zwaar getroffen : niet minder dan vier Blavoets bleven in de strijd waaronder ook Rijkaard Blavoet, uitbater van een grote hoeve met molen nabij Schoorbakke. Naast zijn hoeve en molen worden ook nog 50 gemeten1 grond aangeslagen. Ter vergelijking : de leider van de opstand Nicolaas Zannekin, was slechts eigenaar van 38 gemeten land. Een Gilles Blavoet die ook sneuvelde, was eigenaar van 20 gemeten. Nog enkele gesneuvelden van onze gemeente bezaten voor hun dood een redelijke oppervlakte grond : Gilles De Bast : 12 gemeten, Jehan De Bast : 10 gemeten, Rieke en Willem Tant : 18 gemeten, Boudin Randolf : 14 gemeten, Wouter Covent : 20 gemeten, Volpracht De Pottere : 10 gemeten, Jehan Reinevael : 11 gemeten en tot slot Clais, zoon van Hannekin, zoon van Clais en zijn broer Hannekin : 14 gemeten. Als we de lijst van gesneuvelden overlopen, dan bemerken we dat de meeste familienamen tot een ver verleden behoren maar toch zijn er enkele die ons nog bekend in de oren klinken. We komen een Willekin De Hamer tegen : de familienaam Dehamers was een veel voorkerende naam in onze streek tot in de jaren 1600 en telde verscheidene voorname persoonlijkheden, ook in onze gemeente. Willem Juerdaens was misschien een familielid van de Juerdaens die tot over een 50-tal jaren nog voorkwam in het jaargebed ten tijde van pastoor De Cuyper. Gilles van de Clichthove was mogelijk de uitbater van de hoeve "Het Clichthof" : een boerderij die nu nog bestaat onder dezelfde benaming. Tot slot komen we nog een Spyckynck tegen, ook een naam die nog in de jaren 1700 voorkomt in onze gemeente. Tot slot wil ik nog aanstippen dat verscheidene gesneuvelden een naam dragen die algemeen nog bestaat. Een kort overzicht : Lammin (Lammens), Roegier (Rogiers), De Rode, Willecaen, De Smit, De Scrivere (De Schrijvere), De Smeder (Desmedt), Delange, Adam. Wie weet bleven van sommigen onder ons een verre voorvader op het slagveld van Kassel in 1328, wellicht nooit met zekerheid te achterhalen maar dat de mogelijkheid bestaat is een feit.(bron Pervijze actief) 1 1 gemet = 300 roeden = 4423,68 m2 = 0,442368 ha = 4423,68 m2

afb.:historiek.net

afb.:wikimedia

afb.:widopedia