Wie heeft zin in Cordon Bleu? Blauw lint? is dat wel eetbaar?

Schilderij Watteau - de Franse Dauphin (latere Louis XV) krijgt de Cordon Bleu - afbeelding Wikipedia

Heb jij je ooit afgevraagd wat dat gepaneerde stukje kip of kalf met kaas en hesp te maken heeft met een blauw lint... want cordon bleu betekent letterlijk: het blauwe lint.

Hendrik III, koning van Frankrijk richtte in het jaar 1578 de orde op van de Heilige Geest, ordre du Saint Esprit. Het was een orde van katholieke edelen die beloofden er alles aan te doen om de protestanten klein te krijgen en uit te roeien. Deze orde wordt al vlug een van de meest prestigieuze ordes van de Franse Monarchie, in veel opzichten de tegenhanger van de orde van het Gulden Vlies bij de Habsburgers. De heren van deze orde kon je herkennen aan het dragen van een blauw lint van aan de rechter schouder naar de linker heup of soms was het een blauw lint als hanger rond de nek met daaraan het kruis van de Orde. De heren van deze orde werden dan ook vaak 'le Cordon Bleu' genoemd, het blauwe lint.

De orde verdwijnt als ook de Franse monarchie verdwijnt, eerst bij de Franse Revolutie en dan bij de machtsgreep van Philippe d'Orleans (1830). Maar de term Cordon Bleu blijft synoniem voor iets bijzonders, iets uitmuntends. Wie de allerbeste was in zijn domein werd wel eens le 'cordon Bleu' genoemd.

In 1827, net voor de orde helemaal verdwijnt verschijnt een kookboek: het boek draagt als titel: "Le Cordon bleu, ou Nouvelle cuisinière bourgeoise" en werd bijzonder populair, het telde meer dan vijftig herdrukken, jaar na jaar. Het boek verwijst met zijn titelr naar de beste zijn onder de koks, maar evenzeer naar de gewoonte van de orde van de Heilige Geest die elke vergadering liet volgen door een bijzondere gastronomische maaltijd.

In 1895 richt culinair journaliste Marthe Distel haar kooktijdschrift op, ze noemt het 'La Cuisinère Cordon Bleu'. Ze wilde de gastronomische keuken van Frankrijk laten doordringen tot de dagelijkse kost van de Fransen. Naast het tijdschrift organiseert Marthe ook kookcursussen gegeven door topkoks. De eerste lessen gaan door in de keuken van het Palais Royal, het leegstaande gebouw van de Orleansen in het centrum van Parijs. Na Parijs verovert de Cordon Bleu van Marthe ook de rest van Frankrijk... en daar blijft het niet bij.

logo Cordon Bleu - afbeelding Wikipedia

Parijs was toen een plaats waar mensen van over de hele wereld naartoe kwamen en dat was ook het geval in de lessen van Marthe. AL bij de eerste sessies is er een Rus en een Japanner aanwezig. En Marthe zorgt ook voor nieuwe scholen in het buitenland. En ook die dragen de Franse kookkunsten hoog in het vaandel. Vandaag is de private kookschool 'Cordon Bleu' aanwezig in veel stden over de hele wereld: Adelaide, Kobe, Londen, Melbourne, Ottawa, Korea, Sydney, Tokio... en eigendom van de familie Cointreau.

In Parijs vind je de kookschool vandaag op de oude terreinen van de Citroen-fabriek... - 3-15, quai André-Citroën - 75015 Paris

Sinds het kookboek, het tijdschrift en de kookscholen wordt Cordon Bleu vooral geassocieerd met gastronomie en kookkunst. En vermoedelijk had je het al geraden, een van de toprecepten van het kookboek en van de kookschool van Marthe Distel is wat wij vandaag 'Cordon Bleu' noemen.

Cordon Bleu - afbeelding Wikipedia